Zjadasz czasem duże ilości jedzenia w krótkim czasie, pomimo bycia najedzonym?
Jesz aby poradzić sobie z emocjami lub stresem?
Masz wyrzuty sumienia, że znów zjadłaś/eś zbyt dużo?
To mogą być objawy kompulsywnego objadania się!
Czym jest kompulsywne objadanie się?
Jest to zaburzenie odżywiania, podczas którego pojawiają się epizody zjadania bardzo dużej ilości łatwo dostępnego jedzenia. Spożywanie pokarmu nie jest wtedy związane z uczuciem głodu, a z chęcią stłumienia emocji czy dostarczenia sobie przyjemnych bodźców.
Osoby objadające się kompulsywnie często robią to w ukryciu przed innymi, a po zakończeniu jedzenia czują rozczarowanie swoim zachowaniem.
Ważne! W tym zaburzeniu nie występują zachowania kompensacyjne, czyli takie, które prowadzą do wyrównania bilansu energetycznego (np. nadmierna aktywność fizyczna, czy wymioty).
Dlaczego ludzie objadają się kompulsywnie?
Najważniejsze są czynniki psychologiczne oraz nasze nawyki związane z jedzeniem i radzeniem sobie w trudnych sytuacjach.
Co sprzyja pojawieniu się kompulsywnego objadania?
- złe nawyki żywieniowe
- restrykcyjna dieta
- nadmierna koncentracja na jedzeniu, diecie, masie ciała i wyglądzie zewnętrznym
- nieradzenie sobie z negatywnymi emocjami
- „zajadanie problemów”
- wzorce z dzieciństwa (np. słodycze jako nagroda lub pocieszenie, podpatrzone zachowania rodziców w sytuacjach trudnych)
Co zrobić gdy podejrzewam u siebie kompulsywne objadanie się?
- Zaobserwuj w jakich sytuacjach pojawiają się napady objadania się, co jest zapalnikiem? (stres, złość, smutek)
- Zastanów się w jaki inny sposób można zareagować w danej sytuacji, jak inaczej obniżyć napięcie i dostarczyć sobie pozytywnych bodźców? Znajdź alternatywne zachowanie (np. spacer, rozmowa, muzyka).
- Gdy zauważysz wystąpienie „zapalnika” przypomnij sobie alternatywy i spróbuj je wdrożyć.
- Jeżeli zorientujesz się, że właśnie jesteś w trakcie napadu spróbuj nie kontynuować jedzenia i nie krytykować się za to co się stało.
Pomóc może również:
- rezygnacja z rygorystycznych diet
- regularne spożywanie zbilansowanych posiłków
- nietraktowanie jedzenia jako nagrody
- wprowadzenie nawyków związanych z uważnym jedzeniem
- unikanie przejadania się i jedzenia „na siłę”
Ważne!
Jeżeli poradzenie sobie samodzielnie z problemem kompulsywnego objadania się jest zbyt trudne, pomocna może okazać się porada u psychodietetyka, dietetyka lub psychologa.
Jeżeli równolegle z napadami kompulsywnego objadania się występują inne zachowania kompulsywne, napady lęku, ciągłe uczucie niepokoju, chroniczne zmęczenie lub przewlekły stres warto skonsultować się z psychoterapeutą lub psychiatrą.
Bibliografia:
- Polaczkiewicz A., Biskupek-wanot A., Wanot B., “Żywienie i zaburzenia odżywiania” Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie, 2020
- Święcicki Ł., Gałecki P., “Kryteria diagnostyczne z DSM 5” Desk Reference, Edra Urban&Partner, Wrocław, 2015
- Koszowska A., Dittfeld A., Zubelewicz-Szkodzińska B., “Psychologiczny aspekt odżywiania oraz wpływ wybranych substancji na zachowania i procesy myślowe” Hygeia Public Health 2013, 48(3): 279-284
- Pietrzykowska E.,Wierusz-Wysocka B., “Psychologiczne aspekty nadwagi, otyłości i odchudzania się” Pol. Merk. Lek., 2008, XXIV, 143, 472
- Goossens L., Breat C., “Objadać się czy nie objadać? Oto jest Pytanie.” The ECOG’s eBook on Child and Adolescent Obesity
- Jabłonowska-Lietz B., Wrzosek M., Nowicka G., “Czy cukier może uzależniać? Ścieżkami mózgowego układu nagrody” Żywienie człowieka i metabolizm, 2012, XXXIX , nr 4
- Vocks S., Tuschen-Caffier B., Pietrowsky R., Rustenbach S.J., Kersting A., Herpertz S., “Meta-analysis of the effectiveness of psychological and pharmacological treatments for binge eating disorder” Int J Eat Disord 2010; 43:205–217
- Duhigg C., “Siła nawyku” PWN, 2013
- Walenda A., Bogusz K., Kopera M., Jakubczyk A., Wojnar M., Kucharska K., “Regulacja emocji w zaburzeniu z napadami objadania się” Psychiatria Polska, Tom 181, 2020